Dharma-onderwijs

Livestream opname

MP3 versie

Terug naar lezingen en artikelen

Stel geen voorwaarden

Woensdag 25 november 2020

Zenmeester Dōgen schrijft in zijn Aanwijzingen bij het mediteren:

De uiteindelijke werkelijkheid waar je niet met trucs van de geest kan komen, verschijnt vanzelf. Wie dit volledig begrijpt, wordt als de draak die te water gaat, of als de tijger die zijn thuis heeft gevonden in de bergen.

De uiteindelijke werkelijkheid waar je niet met trucs van de geest kan komen, verschijnt vanzelf. Hoe vaak in het leven proberen we dingen te bereiken of te bewerkstelligen met trucs, met technieken? Maar met trucs en technieken kunnen we nooit de werkelijkheid van onszelf ontdekken. Wanneer we trucs gebruiken, technieken, methodieken, dan zijn we eigenlijk voorwaardelijk bezig. Dan zijn we bezig in de trant van als-ik-dit-doe-dan-zal-er-dat gebeuren. En wij mensen zijn heel goed in dit als-dan-denken! We kijken zo naar de wereld, naar anderen, naar onszelf. Als-ik-dit-doe dan zal ik daar beter van worden, als-ik-dat-zeg zal de ander zo reageren. Altijd kijken naar onszelf en de ander en de wereld vanuit voorwaarden. Zelden laten we dit voorwaardelijk denken, dit als-dan-denken, daadwerkelijk gaan en ontmoeten we onszelf, de ander en de wereld, zonder enige voorwaarden vooraf.

Helemaal open, helemaal vrij, en dat is precies nodig om ons diepste zelf te leren kennen, of misschien moet ik wel zeggen 'te herkennen'. Want uiteindelijk is ons diepste zelf herkennen een thuiskomen. En dat ‘thuis’ is onvoorwaardelijk aanwezig. En we kunnen het alleen maar instappen of ermee samenvallen wanneer we zelf geen voorwaarden stellen. Alleen wat gelijk is kan samenvallen, ongelijken blijven altijd verschillend.

Dus laat dat als-dan-denken maar gaan. Het is simpelweg samenvallen met Dit zoals het is: dit lichaam dat je nu hebt, je geest die nu aanwezig is, de wereld om je heen. Stel geen voorwaarden en dan zal je langzamerhand gaan zien dat jouw diepste zelf onvoorwaardelijk altijd aanwezig is en op je wacht. Je hoeft alleen maar de voorwaarden te laten gaan en dan ben je, zoals Dōgen schrijf, de draak die te water gaat of de tijger die zijn thuis heeft gevonden.

In het oude China was de draak een beest van het water, een goedaardig dier. Maar wanneer zowel draak als tijger buiten zijn eigen territorium is, buiten zijn eigen element is, dan kunnen ze voor veel amok zorgen, zoals wij dat kunnen wanneer we niet meer ons eigen thuis herkennen, ons eigen diepe zelf, waar er alleen maar stilte en vrede is, waar de ontspanning totaal is.

Dus kom, net zoals de draak en de tijger, weer in je element en dat is in dit zitten: ontspannen, verzachten, vriendelijk worden, geen voorwaarden stellen en je hart openen. Uiteindelijk dient de werkelijkheid zich vanzelf aan.

* * * * *

"Helemaal open, helemaal vrij, en dat is precies nodig om ons diepste zelf te leren kennen, of misschien moet ik wel zeggen 'te herkennen'. Want uiteindelijk is ons diepste zelf herkennen een thuiskomen."

werd in 1990 in het Zenklooster Throssel Hole Buddhist Abbey in Noord-Engeland tot boeddhistische monnik gewijd en ontving vijf jaar later de Dharmatransmissie van zijn meester, eerw. meester Daishin Morgan, abt van het klooster. In 1998 werd hij een Dharmaleraar van de Orde en in oktober 2017 tot Zenmeester benoemd. Sinds begin januari 2005 woont en werkt hij in De Dharmatoevlucht